Şanlıurfa’da Gezilecek Yerler

Peygamberler şehri Şanlıurfa`yı 2021 yılı Eylül ayında ziyaret etmiştim . Urfa`da öğretmenlik yapan sevgili arkadaşım Yeşim rehberliğinde zamanda yolculuk yapmış gibi hissettiğim şahane bir gezi olmuştu Urfa seyahati benim için . Hadi gelin şimdi birlikte gezelim Urfa`yı .

Şanlıurfa seyahatinde neler göreceğiz ? Bol bol camii ziyaret edeceğiz , dünyanın bilinen en eski tarihi yapısı Göbeklitepe`yi keşfe çıkacağız , batık şehir Halfeti`nin hikayesini öğreneceğiz.

O zaman hazırsanız gezimize Şanlıurfa`nın merkezi Eyyübiye`den başlayalım .

Şanlıurfa Merkezde Gezilecek Yerler

1- Urfa Kalesi

Fotoğraf Kaynak : Vikipedi

Tarih boyunca bir çok medeniyete şahitlik eden kale , antik çağda Osroene kırallığı tarafından yaptırılmış , kale duvarları ise Abbasiler döneminde Milattan Sonra 812-814 yılları arasında inşa edilmiştir . Konum olarak Şanlıurfa`nın Eyyübiye ilçesinde merkezde bulunmaktadır . Kaleye Balıklıgöl bölgesinde bulunan merdivenleri çıkarak kolaylıkla ulaşabilirsiniz .

Rivayete göre Hz İbrahim`in ateşe atıldığı yer de Urfa Kalesi`dir . Hz İbrahim , putperestlik dini ile çok mücadele etmiş , halkı ve dönemin kralı Nemrut`u karşısına almış . Halkın puthanede olmadığı bir zamanda , tüm putları parçalamış ve sadece büyük putu sağlam bir şekilde bırakmış . Halk puthaneye gelip de olanları görünce Hz İbrahim`in putları parçalamış olabileceğini anlamış ve onu Nemrut`a şikayet etmiş . Nemrut onu cezalandırmak için büyük bir ateş yaktırmış ve kalenin surlarına yapılan mancınık mekanizması ile kaleden aşağıya ateşe atmış . Hz İbrahim`in ateşe atıldığı yer ise bugün Balıklıgöl mevkii olarak biliniyor .

2- Balıklı Göl

Hz İbrahim kaleden aşşağıya atıldığı zaman , Balıklıgöl civarında yakılan ateş , Allah`ın ” Ey ateş , İbrahim için serin ve zararsız ol . ” emri ile suya , odunlar ise balıklara dönüşmüş ve Balıklıgöl meydana gelmiş . Bu olay sebebiyle Balıklıgöl dini anlamda çok kutsal bir bölge olarak bir çok insan tarafından ziyaret edilmektedir .

3- Rizvaniye Camii

Balıklıgöl`ün kuzey tarafında bulunan camii , üç kubbe ve tek minareden oluşmaktadır . Balıklıgöl`ü çevreleyerek göle ihtişam katmış , harika bir görüntü ortaya çıkarmıştır .

4- Ayn Zeliha Gölü

Ayn Zeliha Gölü`nün de hüzünlü bir hikayesi var . Bir rivayete göre , Hz ibrahim ateşe atılacağı zaman , Nemrut`un kızı Zeliha , Hz İbrahim`in dinine iman ettiğini söyleyince , babası Nemrut tarafından ateşe atılmış ve Zeliha yanarak can vermiş . Zeliha`nın ateşe atıldığı yerde bir göl oluşmuş ve göle de Ayn Zeliha adı verilmiş .

Başka bir rivayette ise göl , Zeliha`nın göz yaşlarından oluştuğu için , göle Arapçada göz yaşı anlamına gelen Ayn Zeliha ismi verilmiş .

5- Hz İbrahim Mağarası ve Mevlid`i Halil Camii

Hz İbrahim`in doğduğu yıl , Nemrut bir rüya görür . Rüyasının tabirine göre o yıl doğacak bir erkek çocuğu Nemrut`un saltanatını yıkacaktır . Bunun üzerine Nemrut o yıl doğan tüm erkek çocukların öldürülmesini emretmiş . Hz İbrahim`in annesi , Balıklıgöl yakınında bulunan mağara içinde saklanmış ve Hz ibrahim`i 7 yaşına kadar bu mağarada saklamış . Hz İbrahim`in doğduğu ve büyüdüğü yer olması sebebi ile ve ayrıca içinden de şifalı bir su çıktığına inanılması sebebiyle kutsal sayılmakta ve her yıl müslümanlık , yahudilik ve hristiyanlık gibi farklı dinlere inanan insanlar tarafından ziyaret edilmektedir .

Mağaranın hemen yanında Mevlid`i Halil Camii bulunmaktadır . Bu cami tarih boyunca bir çok dine ibadethane olarak inşa edilmiştir .Seleukoslar zamanında tapınak , Yahudiler zamanında havra , hristiyanlar zamanında kilise ve Bizans döneminde Urfa Ayasofyası olarak inşa edilip , ibadethane olarak kullanılmıştır . En son Osmanlı döneminde Hz İbrahim anısına camii olarak inşa edilmiştir .

6- Halil-ür Rahman Döşeme Camii

Halk arasında Döşeme Camii olarak bilinen Halil-ür Rahman Camii ilk olarak Hz Meryem adına Meryem Ana Kilisesi olarak inşa edilmiş . Abbasiler döneminde camiye çevrilmiş . Evliya Çelebi Seyahatnamesi`nde camiden İbrahim Halil Tekkesi diye bahsediyor . Konumu Balıklıgöl`ün hemen yakınındadır . Urfa`ya gittiğinizde ziyaret etmeniz gereken önemli yerlerden birisidir .

7- Hz Eyüp Peygamber Makamı ve Camiisi

Günümüzde binlerce insan tarafından akın akın ziyaret edilen Hz Eyüp Peygamber Camii , Şanlıurfa`nın Eyyübiye ilçesinde bulunuyor . Hz Eyüp peygamber , yakalandığı amansız hastalığı karşısında göstermiş olduğu sabrı ile bilinmekte . Allah tarafından kendisine verilen cüzzam hastalığına eşi ile beraber Eyüp peygamber cami yanında bulunan mağarada çile çekerek sabretmiş , hastalık artık zikrine ve kalbine zarar vermeye başlayınca Allah`a dua etmiş ve Allah da ona şifa vermiştir . Allah`tan gelen Ayağını yere vur vahyi üzerine Eyüp peygamber ayağını yere vurmuş ve yerden şifalı bir su çıkmış . Bu su ile yıkanan Eyüp peygamber şifa bulmuş eşi ise gençleşmiştir . Mağara ziyaretinde yoğun bir kuyruk oluşmakta , bir çok insanın ilgisini çekmektedir . Ancak bu manevi yeri mutlaka görmenizi tavsiye ederim .

8- Şanlıurfa Kapalı Çarşı ve Tarihi Hanlar

Urfa diyince akla ilk Balıklıgöl geliyor . Balıklıgöl çevresini gezince maneviyata doyuyor insan . Sıra tarihi çarşıda gezip , hediyelik eşya almaya geliyor . Kapalı çarşının harika bir atmosferi var , mutlaka içinde gezmeli , sevdiklerinize ve kendinize Urfa hatırası hediyelikler almalı , Urfa`nın tarihi anlarında meşhur dibek kahvesinin tadına bakmalısınız .

Arkadaşımın rehberliğinde Gümrük Han ve Barutçu Han`ını gezme fırsatım oldu . Gümrük Han`ı çok kalabalık buldum ancak Barutçu Han bana kalırsa daha keyifli bir ortama sahip . Burada sabah kahvaltısı yapmanızı ya da akşam kahvesi içmenizi tavsiye ederim .

10- Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi ve Haleplibahçe Mozaik Müzesi

Şanlıurfa müzesi dönem dönem bölümlere ayrılmış , Türkiye`nin en büyük arkeoloji müzesidir . Sırayla bir dönemden diğer döneme geçiş yaparak adeta tarihe bir yolculuk yapar gibi müzeyi ziyaret ediyorsunuz . Neolitik dönem eserleri , Göneklitepe`ye ait tarihi kalıntılar , yöresel eşyalar gibi bir çok eseri görme fırsatınız oluyor müzede . Ayrıca müze içerisinde Tunç , Demir , Paleolitik ve Kalkolitik dönemlere ait eserleri de ziyaret edebiliyorsunuz . Şanlıurfa gezinizde mutlaka görülmesi gereken yerler arasında yer almalı müze .

Mozaik müze ise insanı hayretler içerisinde bırakıyor . Konum olarak , Şanlıurfa Müzesi`nin yanında bulunuyor Haleplibahçe Mozaik Müzesi . Savaşçı amazon kadınlara ait tasvirlerin bulunduğu müze Dünya`nın en değerli müzelerinden biri olarak biliniyor .

Müze ücreti ne kadar ? Hangi günler ziyarete açık ?

Haftanın her günü açık olan iki müzeye de sabah 08.30 – akşam 16.30 saatleri arasında ziyaret edebilirsiniz.

Şanlıurfa Müzesi giriş ücreti : 210 tl ( Depremler nedeniyle kapalı . )

Haleplibahçe Mozaik müzesi giriş ücreti : 50tl ( Ziyarete açık. )

İki müzeyi de müzekart ile gezebiliyorsunuz .

Nasıl gidilir ?

Şehir merkezindeki otobüs duraklarından 63 numaralı otobüse binerek müzeye ulaşım sağlayabilirsiniz .

Şanlıurfa`nın diğer ilçelerinde gezilecek önemli yerler

1- Göbeklitepe – Haliliye

Dünya`nın bilinen en eski tarihi yapısı olan Göbeklitepe Şanlıurfa ilinin Halili`ye ilçesinde bulunuyor . Tarihin sıfır noktası olarak nitelendirilen Göbeklitepe , dikilitaşlardan meydana gelen dairesel bir yapıdan oluşuyor . Urfa ziyaretinizde mutlaka görmeniz gereken yerler arasında Göbeklitepe de olmalı .

2 – Halfeti – Batık kent – Savaşan Köyü , Birecik

Halfeti deyince akla batık şehir Savaşan Köyü geliyor . Urfa gezimde bu köyü Halfeti`den kalkan bir tekne turu ile ziyaret etmiştik . Savaşan Köyü`nün büyük bir bölümü 2000 yılında birecik Barajı`nın taşması sebebiyle sular altında kalmış . Tekne turu ile şehrin üzerinden geçerken , bir çok yerli yabancı turistin ilgisini çeken batık minareyi de görmüş oluyorsunuz . Halfeti`den başlayan tekne turunda Fırat Nehri üzerinde bulunan Rum Kale`yi görüyor , şarkılar eşliğinde savaşan Köyü`ne ulaşıyor köyün su altında kalmayan küçük bir kısmında mola verip tekrar Halfeti`ye dönüyorsunuz .

Halfeti`de neler yapabilirsiniz ?

Eski halfeti sokaklarında gezip , balıkçı teknelerinde Urfa`nın meşhur yemeklerinden patlıcan kebabı , Şabut balığı , haşhaş kebabı yiyebilirsiniz . Hediyelik eşyacıları gezip , sevdiklerinize Halfeti hatırası satın alabilirsiniz .

Birecik`e gelmişken Birecik Kelaynak Üretme Çiftliği`ni ziyaret edebilirsiniz .

Nesilleri tükenme tehlikesi yaşayan Kelaynaklar için Birecik`te bir üreme çiftliği kurulmuş . Bu çiftlikte Kelaynakları ziyaret edebilirsiniz .

3- Harran

Fotoğraf Kaynak : Vikipedi

Şanlıurfa`yı arkadaşım rehberliğinde gezdiğim için Harran`ı malesef gezme fırsatım olmadı ama sizler için görülmesi gereken yerleri kısaca listeleyeceğim .

Harran`da görülmesi gereken yerler

• Harran Kümbet Evleri
• Harran Üniversitesi
• Harran Höyüğü
• Sin Mabedi
• Şuayb Şehri Harabeleri
• Harran Kalesi

4- Kilise ve Manastırlar

Germuş Kilisesi , Yakup Manastırı , Reji Kilisesi

Sınırlı vakitte gerçekleştirdiğim Şanlıurfa gezimde malesef yukarıda listelediğim kilise ve manastırları da görme fırsatım olmadı ama sizin vaktiniz olursa gezilecek yerler listenize mutlaka eklemelisiniz .

Şanlıurfa gezi rehberimi burada noktalıyorum . Umarım sizler için faydalı bir gezi rehberi oluşturabilmişimdir . Gezip görme planı olan herkese şimdiden keyifli geziler dilerim .